MCV skrót pochodzący od angielskiego znaczenia słowa mean corpuscular volume co oznacza w tłumaczeniu średnią objętość erytrocytów — krwinek czerwonych. Krwinki to niezbędny i podstawowy element standardowego badania morfologii krwi obwodowej. Parametr ten jest bardzo przydatny podczas diagnostyki niedokrwistości organizmu, czyli anemii.
Jakie są normy MCV? Co oznacza za mało MCV? O czym świadczy wysokie MCV? MCV co to?
MCV — średnia objętość krwinek czerwonych znanych również pod nazwą jako erytrocyty. Wskaźnik MCV jest najbardziej pomocny w diagnozowaniu i różnicowaniu przyczyny niedokrwistości w organizmie. Czerwone krwinki to podstawowe i najobficiej występujące krwinki, które transportują tlen w organizmie. Charakteryzują się brakiem jądra i charakterystycznym kształtem dwuwklęsłego krążka.
Wskaźnik MCV jest ważną częścią morfologii krwi obwodowej, która może wskazać cenne informacje o aktualnym stanie zdrowia pacjenta. Spadki i wzrosty objętości krwinek czerwonych w krwi obwodowej mogą wynikać nie tylko z prostych niedoborów erytrocytów, ale mogą również wskazywać na poważne schorzenia, które wymagają o wiele szerszej diagnostyki oraz leczenia.
Zarówno zmniejszona, jak i zwiększona objętość krwinek czerwonych, czyli wszelkie odstępstwa od normy, powinny być skonsultowane z lekarzem prowadzącym bądź pierwszego kontaktu. Należy jednak mieć na uwadze, że wartość MCV jest tylko jednym z elementów dodatkowego badania, jakim jest MCV morfologia krwi, a odpowiednie wnioski można wyciągnąć, jedynie porównując ją z innymi parametrami, a także wykonując pełne badanie kliniczne.
MCV norma
Standardowa średnia objętość krwinek czerwonych mieści się zazwyczaj w przedziale 82-92 fl (femtolitrów; 1 fl = 1×10-15 litrów!). W przypadku gdy MCV jest poniżej wartości nominalnej, stan ten określamy jako tzw. Mikrocytoza. Stan, gdy MCV wysokie zaś określany jest, jako makrocytoza jest to wzrost powyżej górnego zakresu referencyjnego krwinek czerwonych.
Co oznacza spadek MCV?
W ogromnej, większości przypadków MCV poniżej normy, oznacza zmniejszenie średniej objętości krwinek czerwonych, jest najczęstszym powodem anemii związanej z niedokrwistością z niedoboru żelaza. Żelazo jest bardzo ważnym elementem i składnikiem hemoglobiny, czyli białka zawartego w czerwonej krwince, która odpowiada za transport tlenu. Niedobór w organizmie prowadzi do upośledzenia syntezy hemoglobiny. W rezultacie produkcja czerwonych krwinek jest zmniejszona, a powstające czerwone krwinki są bardzo małe — stąd wartości MCV niskie.
Wówczas można mówić, że obecny stan określany jest jako anemia mikrocytarna. Warto również pamiętać, że jeśli niedokrwistość jest stosunkowo łagodna, a liczba małych czerwonych krwinek jest niska, ich średnia obecność może czasami mieścić się w przyjętych zakresach normy.
Przyczyny niedokrwistości z niedoboru żelaza obejmują:
Utratę krwi — zazwyczaj z powodu:
- Przewlekłych krwawień ze światła przewodu pokarmowego, związane m.in. z chorobą wrzodową lub rakiem okrężnicy
- Krwawienie z narządów płciowych np. podczas bardzo obfitych i bolesnych okresów
- po przejściu kontuzji
- Okres ciąży szczególnie drugi oraz trzeci trymestr, a także okres laktacji
- Okres dojrzewania u młodzieży (okres, w którym wzrasta zapotrzebowanie na żelazo a co za tym idzie wiąże się to ze zwiększonym ryzykiem niedoboru żelaza)
- Niedobór żelaza w diecie — brak odpowiedniej ilości żelaza podczas przyjmowanych posiłków związane jest m.in. z przebywaniem na diecie np. wegańskiej lub wegetariańskiej
- Stan po gastrektomii
- autoimmunologiczne zapalenie żołądka
- Nietolerancja glutenu — czyli celiakia
- Dieta bogata w fityniany i szczawiany, które wpływają negatywnie na proces wchłaniania żelaza do organizmu
Można zauważyć, że wiele schorzeń niekiedy bardzo poważnych dla organizmu, może powodować niedokrwistość z niedoboru żelaza. Dlatego przed rozpoczęciem terapii uzupełniającej należy ustalić przyczynę anemii.
Rzadszą przyczyną niedokrwistości z powodu obniżonego MCV może być talasemia czyli, zaburzenie genetyczne związane z nieodpowiednią i nieprawidłową biosyntezą hemoglobiny. Choroba ta występuje o wiele częściej u osób mieszkających w regionie Morza Śródziemnego.
MCV podwyższone — co oznacza?
Stan, gdy w organizmie jest MCV podwyższone to typowy stan dla niedokrwistości spowodowanej niedoborami witaminy B12 oraz kwasu foliowego. Stan ten jest najbardziej typowy podczas przebiegu ciąży.
Niedokrwistość makrocytarna która jest spowodowana niedoborem witaminy B12, może prowadzić do:
- Choroby Addisona-Biermera – schorzenie polega na obecności autoprzeciwciał które skierowane są przeciwko komórkom okładzinowym żołądka lub wytwarzanym przez nie czynnikom wewnętrznym warunkującym prawidłowe wchłanianie witaminy B12.
- Niewystarczającej ilość witamin w diecie – witamina B12 znajduje się w największej ilości w mięsie oraz w mleku, dlatego długotrwała dieta wegetariańska lub wegańska może prowadzić do niedoboru witaminy B12 w organizmie.
Wchłanianie witaminy B12 z przewodu pokarmowego jest ograniczone ze względu na:
- stan organizmu po resekcji żołądka lub jelita krętego
- chorobę Crohna
- zespół przerostu bakteryjnego
- przewlekłe zapalenie trzustki
- Przyczyny niedokrwistości makrocytowej spowodowanej długotrwałym nadużywaniem leków pochodzących z grupy PPI (inhibitora pompy protonowej)
Przyczyny niedokrwistości makrocytowej spowodowanej niedoborem kwasu foliowego obejmują:
- Niewystarczająca podaż witamin w diecie poprzez brak odpowiedniej ilości świeżych bądź krótko gotowanych mniej niż 15 minut zielonych warzyw
- problemy ze wchłanianiem witaminy
- choroby związane z alkoholizmem
- zażywanie niektórych leków m.in. metotreksat, sulfasalazyna, fenytoina
Przyczynami wzrostu MCV nie są jedynie niedobory witaminowe.
MCV powyżej normy, gdy wzrost tego parametru powyżej przyjętej normy, czyli gdy wskaźnik jakim jest MCV za wysokie, może wskazywać na niektóre choroby, m.in.:
- przewlekłe choroby wątroby
- niedoczynność tarczycy
- schyłkowa niewydolność nerek
- gammapatia monoklonalna
- zespół mielodysplastyczny
