O tym, że lepiej zapobiegać niż leczyć niby wie każdy z nas. Mało kto jednak podchodzi do tego tematu poważnie, bo jak wskazują statystyki badania wykonujemy dopiero wtedy gdy odczuwamy dolegliwości bólowe. Szkoda, bo systematyczna profilaktyka mogłaby nas uchronić od wielu poważnych chorób, które odpowiednio wcześnie zdiagnozowane są w zupełności wyleczalne. Oto lista podstawowych badań, które powinniśmy wykonać minimum raz w roku.
#1 Morfologia krwi z rozmazem, OB i poziom cukru we krwi
To najbardziej podstawowe badania krwi. Wyniki tych badań pozwalają na szybkie wykrycie nieprawidłowości w organizmie. Morfologię i OB należy wykonywać najlepiej rano, na czczo – co pozwoli uzyskać wiarygodne wyniki. Badanie trwa kilka minut i jest niemal bezbolesne. Parametry krwi badane są przez diagnostów laboratoryjnych. Wyniki w zależności od laboratorium z reguły dostępne są tego samego dnia, w którym odbyło się badanie. W morfologii badane są: leukocyty czyli białe krwinki (limfocyty, granulocyty, monocyty), erytrocyty czyli czerwone krwinki, hemoglobina, hematokryt, płytki krwi. Zarówno ich mniejsza jak i większa ilość może świadczyć o pewnych nieprawidłowościach i wskazywać na możliwość istnienia określonych chorób. Ustalenie poziomu cukru we krwi pozwoli zdiagnozować i monitorować cukrzycę. Badanie OB z kolei pozwala zdiagnozować czy w organizmie nie toczy się proces zapalny, który trzeba zlokalizować. Znacznie podwyższona wartość OB może świadczyć o nowotworach, ale wyniki morfologii, poziomu cukru we krwi i OB zawsze należy konsultować z lekarzem.
#2 Badanie ogólne moczu
To rutynowe badanie. Badanie moczu pozwala wykryć problemy w funkcjonowaniu nerek, wątroby oraz dróg moczowych. Dzięki temu badaniu można również zdiagnozować m.in. cukrzycę, żółtaczkę czy zapalenie trzustki. Mocz zawiera produkty przemiany materii, które są toksyczne lub bezużyteczne. Chcąc uzyskać wiarygodny wynik należy oddać poranny, pierwszy mocz do specjalnego, sterylnego pojemniczka, który można zakupić w aptece za około 1 zł. Próbkę moczu należy niezwłocznie dostarczyć do laboratorium (najlepiej w ciągu 1 h od pobrania). Podczas analizy moczu diagnosta laboratoryjny zwraca uwagę na jego barwę, przejrzystość, ciężar właściwy, pH, białka, glukozę, ciała ketonowe. Dokonuje także analizy mikroskopowej, sprawdzając m.in. obecność w moczu: bakterii, komórek grzybów czy pasożytów oraz obecność nabłonków. Wyniki badania należy skonsultować z lekarzem.
#3 Badanie ginekologiczne i cytologia (kobiety)
Badaniom ginekologicznym powinny poddać się kobiety już od 16 roku życia, nawet jeśli nie odczuwają żadnych dolegliwości i nie obserwują żadnych nieprawidłowości ze strony układu rozrodczego. Takie badanie polega na wywiadzie z ginekologiem, badanie wziernikiem ginekologicznym, badaniu ręcznym oraz badaniu piersi. W razie potrzeby lekarz wykona również USG narządu rodnego, USG piersi lub mammografię. Cytologię z kolei raz w roku powinny regularnie u ginekologa wykonywać kobiety od 25 roku życia. Badanie polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy za pomocą specjalnej, jednorazowej szczoteczki, naniesieniu materiału na szkiełko i utrwaleniu go, a potem oddaniu do badania specjalistycznego. Na wynik z reguły czeka się około 2 tygodni. Cytologia pozwala wykryć stany przednowotworowe i nowotworowe szyjki macicy, nawet wtedy kiedy nie występują jeszcze żadne nieprawidłowości. Rak szyjki macicy to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów u kobiet. Jego wczesne wykrycie powoduje, że jest wyleczalny w ponad 99 % przypadków.
#4 Pomiar ciśnienia krwi
To proste badanie pozwala zdiagnozować nadciśnienie czy niedociśnienie. Zdecydowanie bardziej niebezpieczne i zagrażające życiu jest nadciśnienie. Badanie wykonuje się pośrednictwem ciśnieniomierza. Można je wykonać u lekarza, ale też w domu, pod warunkiem, że mamy profesjonalny sprzęt. Serce podczas swojej pracy wytwarza ciśnienie dzięki, któremu krew krąży w naczyniach krwionośnych czyli tętnicach i żyłach. Na ciśnienie krwi składa się ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. Ciśnienie jest prawidłowe gdy pomiar jest mniejszy niż 140/90 mmHg. Im jesteśmy starsi tym wartości ciśnienia mogą być wyższe, dlatego wymieniony powyżej parametr jest tak zwanym „książkowym” wskazującym prawidłowe ciśnienie dla osób w sile wieku. Jakiekolwiek odchylenia w normie, zwłaszcza te wskazujące na nadciśnienie należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem kardiologiem, który zaordynuje odpowiednie leczenie.
Nieco częściej niż raz do roku należy udać się do stomatologa na wizytę kontrolną. Co miesiąc kobiety powinny wykonywać również samobadanie piersi, a mężczyźni samobadanie jąder. Należy pamiętać, że zdrowie mamy tylko jedno i warto o nie zadbać zawczasu, stawiając na profilaktykę i zdrowy tryb życia, które mogą znacznie przedłużyć życie i zwiększyć jego komfort nawet gdy nie jesteśmy już w pełni sił.
