Bradykardia – co to jest?
Bradykardia to wolny rytm serca, który upośledza codzienne życie do momentu wszczepienia stymulatora. Nie zawsze jednak jest wymagana interwencja terapeutyczna. Przykładem jest czeski sportowiec, któremu towarzyszyła bradykardia, lecz mimo tego czuł się bardzo dobrze. Bradykardia charakteryzuje się rytmem serca poniżej 50 uderzeń na minutę (umowna granica). Są przypadki niższego pulsu rzędu 30 uderzeń na minute w przypadku ludzi uprawiających sport. Sportowcy mają wyćwiczony mięsień sercowy, co powoduje większy wyrzut krwi do komór podczas skurczu. Zależnie od wieku pacjenta jak i jego samopoczucia i chorób współistniejących, bradykardia nie zawsze musi mieć podłoże patologiczne. Pacjenci mający niższy puls niż normalny, ale funkcjonują prawidłowo, zostają poddani tylko obserwacji. Badania wykazały, że osoby z wolniejszym rytmem serca potencjalnie żyją dłużej. W nocy rytm serca naturalnie zmniejsza się, więc pomimo mniejszego rytmu niż umowna granica bradykardii nie ma żadnych konsekwencji.
Bradykardia objawy
Bradykardia cechuje się łagodnymi i stopniowo nasilającymi objawami lub nagłymi i niebezpiecznymi, które mogą doprowadzić do przerwania akcji serca. Do najczęstszych objawów bradykardii zaliczane są:
- zmniejszenie wydolności fizycznej,
- osłabienie,
- mroczki przed oczami,
- zawroty głowy,
- brak wigoru,
- spowolnione funkcjonowanie,
- omdlenia,
- krótkotrwała utrata przytomności – spowodowana deficytem tlenowym mózgu, może doprowadzić do upadków, a w konsekwencji do złamań kości i urazów głowy.
Objawy występujące mogą być powodem innych chorób, dlatego warto rozważyć inne schorzenia. Głównym objawem bradykardii jest niekompetencja chronotropowa (nieprzyśpieszanie częstotliwości skurczów serca), w sytuacjach stresu lub wysiłku fizycznego.
Co powoduje bradykardie serca?
Innymi przyczynami bradykardii, które nie leżą w układzie bodźco–przewodzącym są:
- przyjmowane leki,
- niedoczynność tarczycy,
- inne choroby serca mięśniowego,
- zaburzenia elektrolitowe (nadmierne stężenie potasu),
- nadciśnienie,
- zaburzenia neurologiczne.
Powyższe przyczyny są wtórne, czyli możliwe do usunięcia. Najczęstszą przyczyną bradykardii jest włóknienie węzła zatokowo–przedsionkowego lub szlaków przewodzenia spowodowane starzeniem. Uszkodzenia tego układu mogą wynikać z infekcji takich jak borelioza lub zapalenie mięśnia sercowego, blizn na drogach przewodzenia po zawale serca. Bradykardia spowodowana jest również poprzez napadowe migotanie przedsionków, występującego często u osób po sześćdziesiątce. Takie zjawisko nazywa się zespołem tachykardia–bradykardia, czyli naprzemienne zwalniania i przyśpieszanie rytmu serca.
Bloki serca i węzeł zatokowy a bradykardia
Węzeł zatokowy jest naturalnym rozrusznikiem bicia serca, w przypadku jego niewydolności dochodzi do pojawienia się bradykardii. Zbyt rzadkie generowanie impulsów powoduje zastąpienie go przez zastępcze ośrodki bodźcotwórcze, które są wyspecjalizowane w wytwarzaniu impulsów elektrycznych. Inną przyczyną bradykardii jest blokada na drogach przewodzenia w węźle przedsionkowo–komorowym, pęczku Hisa lub jego odnogach. Taki stan nosi nazwę bloku serca i dzieli na 3 stopnie:
- Stopień – wszystkie impulsy z przedsionków trafiają zbyt wolno do komór.
- Stopień – część impulsów elektrycznych nie dociera do komór.
- Stopień – impulsy nie docierają do komór i uruchamiany jest rytm zastępczy, który jest wolniejszy od zatokowego
Leczenie bradykardii
Bradykardia jest dobrze znoszona przez osoby ze zdrowym sercem. W przypadku osób mających problem z układem krążenia lub z sercem bradykardia upośledza życie, a nawet zagraża życiu, jeżeli zostanie zignorowana. Leczenie bradykardii polega na wszczepieniu symulatora serca, które odpowiada za generowanie impulsów elektrycznych. Dzięki symulatorowi osoby z bradykardią są w stanie generować odpowiednią ilość impulsów, która zapewnia naturalną sekwencję skurczów komór i przedsionków.
Warto pamiętać, że taki zabieg jest tylko wyłącznie stosowany w razie konieczności, ponieważ jest inwazyjny. Elektrody przewodzą impulsy do jam serca, otrzymując zwrotnie informacje o naturalnych pobudzeniach. Inteligentne urządzenie monitoruje dodatkowo mięsień serca i dostarcza odpowiednią ilość impulsów w razie konieczności. W nocy kiedy serce nie potrzebuję dużej ilości impulsów, napięcia są rzadsze, a w przypadku wysiłku fizycznego zwiększane. Zabieg wszczepienia symulatora wymaga wizyt kontrolnych i kardiologa co 6–12 miesięcy, baterie wymieniane w urządzeniu są co 4-7 lat w zależności od stanu użytku urządzenia. W niektórych przypadkach elektrody ulegają wymianie, lecz odbywa się to bez konieczności wyjmowania urządzenia. Częste wizyty w zamian za dłuższe życie może być swojego rodzaju niedogodnością.
