Rak skóry jest jednym z najczęstszych rodzajów nowotworów i może przyjąć różne formy, nie tylko czerniaka. Zrozumienie różnych rodzajów raka skóry oraz charakterystycznych objawów jest kluczowe dla wczesnej diagnozy i skutecznego leczenia. Regularne badania skóry oraz edukacja na temat różnych rodzajów raka skóry są ważne dla zdrowia. W razie wątpliwości lub obaw zawsze warto skonsultować się z lekarzem.
Rak skóry – rodzaje i objawy
Rak skóry to zróżnicowany zbiór nowotworów, z których wiele jest nieczerniakowymi rodzajami. Oprócz powszechnie znanego czerniaka istnieją również inne rodzaje, takie jak rak podstawnokomórkowy, płaskonabłonkowy, kolczystokomórkowy.
Rak podstawnokomórkowy – jest jednym z najczęstszych rodzajów raka skóry. Zazwyczaj występuje na obszarach narażonych na promieniowanie UV, takich jak twarz i szyja. Charakteryzuje się obecnością guzka z wałowatym brzegiem, który może być otoczony zmianami owrzodzeniowymi. Rany te cyklicznie się goją i odsłaniają nowe owrzodzenie. Warto zwracać uwagę na zmiany, które nie goją się lub powracają.
Rak płaskonabłonkowy – podobnie jak rak podstawnokomórkowy, jest związany z ekspozycją na promienie słoneczne. Występuje często na twarzy, rękach i innych obszarach narażonych na słońce. Objawia się jako zmiany w obrębie znamion, plamy skórne lub guzki. Znaczącym elementem jest zmiana kształtu i wyglądu znamion oraz obecność plam, które nie goją się przez dłuższy czas.
Rak kolczystokomórkowy – drugi najczęstszy rodzaj raka skóry. Występuje na obszarach narażonych na słońce, takich jak twarz, szyja, ręce. Może przybierać różne formy, włączając w to guzki i wrzody. Istnieją dwie postacie tego raka: przedinwazyjna i inwazyjna. Postać przedinwazyjna manifestuje się jako zmiany rumieniowe i plamy, które mogą ewoluować w bardziej złożone formy. Postać inwazyjna charakteryzuje się guzkami, owrzodzeniami i nacieczeniem skóry.
Rak skóry – inne rodzaje
Rak z komórek Merkla (MCC) – to rzadki, ale bardzo agresywny nowotwór skóry o charakterze neuroendokrynnym. Choroba ta częściej występuje u osób starszych, zazwyczaj w okolicach 69. roku życia. Rak z komórek Merkla najczęściej rozwija się na obszarach skóry narażonych na działanie promieni słonecznych, co stanowi istotny czynnik ryzyka. Manifestuje się jako czerwony guzek o gładkiej powierzchni, z widocznymi teleangiektazjami, czyli poszerzonymi naczynkami krwionośnymi. W chwili diagnozy, aż w 50% przypadków rozpoznawane są już przerzuty do węzłów chłonnych.
Czerniak – W celu wykrycia potencjalnie złośliwego czerniaka, obserwuje się zmiany w obrębie znamion, wykorzystując skrót ABCD:
- A – asymetria, czyli nieregularność kształtu znamienia
- B – brzegi nierówne lub postrzępione
- C – zmiana koloru, np. ściemnienie, rozjaśnienie lub różne odcienie w obrębie znamienia
- D – średnica większa niż 6 mm, co wymaga dokładnej oceny
Mięsak Kaposiego – to nowotwór naczyniowy skóry, który rozwija się w sposób ekspansywny. Guzki lub plamy, często początkowo niebolesne, stopniowo zlewają się, tworząc większe, fioletowe lub ciemnoczerwone obszary. W miarę rozwoju choroby, zmiany mogą ulegać stwardnieniu i zgrubieniu, towarzysząc im owrzodzenia, krwotoki, utrata masy ciała, gorączka oraz pocenie się. Mięsak Kaposiego atakuje głównie kończyny, ale z czasem może rozprzestrzeniać się na inne obszary ciała, włącznie z narządami płciowymi i organami wewnętrznymi.
Chłoniak skóry typu T, w tym ziarniniak grzybiasty i Zespół Sezary’ego – to rzadkie nowotwory skóry, częściej występujące u mężczyzn w wieku 40-60 lat. Są one wynikiem niekontrolowanego wzrostu komórek T w skórze.
Choroba Pageta – to schorzenie skóry, które początkowo objawia się rumieniowymi plamami, wywołującymi świąd i pieczenie. Z czasem pojawiają się nadżerki, a zmiany skórne występują głównie wokół narządów płciowych, w miejscach bogatych w gruczoły apokrynowe i ekrynowe. W rzadszych przypadkach zmiany mogą występować w innych obszarach, takich jak przewody słuchowe zewnętrzne, powieki, przełyk czy cewka moczowa.
Ile się żyje z rakiem skóry? Leczenie
Wczesne rozpoznanie raka skóry jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Statystycznie rokowania są pomyślne w przypadku wczesnego wykrycia. W zależności od rodzaju raka skóry przy braku przerzutów przeżywalność jest wysoka. Leczenie raka skóry może obejmować różne metody, takie jak operacja chirurgiczna, radioterapia, terapia fotodynamiczna czy leki miejscowe. W zaawansowanych przypadkach leczenie może być bardziej złożone i wymagać interdyscyplinarnej opieki.
